ABD’de öğrencinin ödevi ile özür metnini Chatgpt‘ye hazırlattığının öğretmeni tarafından açıklanması, eğitimde yapay zekanın zararlarıyla ilgili telaşları tekrar gündeme getirdi.
St. Peter’s Üniversitesi İngilizce Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Stephen Cicirelli, 15 Mayıs’ta toplumsal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, ödevini yapay zekayla yazdığını tespit ettiği öğrencisinin gönderdiği özür e-postasının da ChatGPT tarafından hazırlandığını açıkladı.
“Artık bu işin ötesine geçtik.” yorumuyla durumu özetleyen Cicirelli, eğitimde yapay zekanın geldiği noktayı gözler önüne serdi. Viral olan paylaşımı, etik, özgünlük ve dijital araçların sonları üzere pek çok mevzuyu tekrar tartışmaya açtı.
Cicirelli, paylaşımında şunları kaydetti:
“Bir öğrenciyi, yapay zeka ile yazılmış bir araştırma ödevi teslim ettiği için dersten bıraktım. Akabinde bana yeniden yapay zeka tarafından yazıldığı açıkça muhakkak olan bir özür e-postası gönderdi. Artık aynanın öteki tarafındayız.”
Yaklaşık 15 milyon etkileşim alan paylaşımı sonrasında Cicirelli’ye dayanak bildirilerinin yanı sıra eğitim sisteminin geldiği noktaya dair tenkitler de yöneltildi.
Olay, sadece bir ferdi ihlal değil eğitimde yapay zeka kullanımının hudutları, özgünlük krizi ve akademik etik mevzularını da tartışmaya açtı.
Öğrencilerin yapay zekayı yalnızca bilgi kaynağı olarak değil birebir vakitte “kişisel temsilci” üzere kullanmaya başlaması, öğretmenlerle öğrenciler ortasındaki inanç münasebetini zedeliyor.
Yapay zeka teknolojilerinin hudutlarının nasıl çizileceği, akademik üretimde insan katkısının nasıl korunacağı üzere sorular ise tekrar tartışılmaya başlandı.
Gelişmelerin akabinde Cicirelli, AA muhabirine hususa ait değerlendirmelerde bulundu.
“Doğrudan bana gelip özür dilemedi”
Cicirelli’nin X platformundaki paylaşımı, milyonlarca etkileşim alarak yapay zekanın eğitimde kullanımının zararlarına ait tartışmaları tekrar gündeme getirdi.
Paylaşımında gayesinin bir öğrencinin yapay zeka kullanarak ödevini yapmasını göstermek olmadığını vurgulayan Cicirelli, asıl rahatsızlığının öğrencinin yapay zeka ile özür mektubu yazması olduğunu belirtti.
Cicirelli, öğrencisinin yazım tarzını tanıdığını, bu yüzden özür bildirisinin onun tarzına benzemediğine işaret ederek, “Bu, beni sahiden çok rahatsız etti. Sanırım bu yüzden o paylaşımı yaptım. Direkt bana gelip özür dilemedi.” sözlerini kullandı.
Yapay zekanın fen bilimleri alanındaki katkısının daha çok olabileceğini belirten Cicirelli, toplumsal bilimler alanında kullanmanın ise öğrencilere mevzuyu aktarma konusunda yanlış yönlendirme yapacağını vurguladı.
Cicirelli, “Ben edebiyat öğretiyorum, beşeri bilimler denen şeyi öğretiyorum ve bu alanlarda yapay zeka kullanımının çok yararının olmadığını düşünüyorum.” dedi.
“Böylelikle Shakespeare’i yanlışsız bir formda deneyimleme fırsatını kaçırıyor insanlar”
Oslo Üniversitesinden Eyvind Elstad ve Oslo Metropolitan Üniversitesinden Harald Eriksen’in 2024 yılında yayımladığı akademik çalışmada yapay zekanın öğrencilerin yazma ve okuma süreçlerindeki yaratıcılığına olumsuz tesirlerine işaret edildi.
Çalışmada, öğrencilerin yazılı anlatım hünerlerinin temelini oluşturan “yazı sesi” (writing voice) gelişiminin, yapay zeka kullanımının artmasıyla tehlikeye girdiği vurgulandı.
Araştırmacılar, bir öğrencinin kendine mahsus yazı lisanı geliştirebilmesi için metinle direkt ve özgün etkileşim kurması gerektiğine işaret ederek, bu sürece yapay zekanın dahil olmasının şahsî tabir gücünü zayıflatabileceğine dikkati çekti.
Yapay zekanın fikir üretme sürecinde, örneğin beyin fırtınası yoluyla öğrencilere katkı sağlayabileceği kabul edilse de bu tıp yardımların çoka kaçmasının, öğrencilerin bilişsel gelişimini olumsuz etkileyebileceği belirtildi.
Araştırmacılar, yazma aksiyonunun öğrenme sürecinin ayrılmaz kesimi olduğunu vurgulayarak, düşünmeden ve yalnızca yapay zeka tarafından üretilmiş metinlerin, öğrencilerin bilgiye ulaşma, sürece ve yorumlama marifetlerini geliştirmediğini kaydetti.
Prof. Dr. Cicirelli de yapay zekayla üretilen metinlerin “etkileşime geçilecek ruh” taşımadığını belirterek, “Benim için bir tiyatro oyunu izleyeceksem yahut bir müzik kesimi dinleyeceksem, bunu yaratmak için uğraş eden bir insanın olduğunu bilmek isterim.” tabirini kullandı.
Üniversitelerin hedefinin öğrencilere düşünmeyi öğretmek olduğunu vurgulayan Cicirelli, genç yaşta gelişen öğrenme yeteneklerinin lakin bireyin kendi fikirlerini yapay zekadan bağımsız halde söz etmesiyle güçlenebileceğini söyledi.
Cicirelli, bilhassa Shakespeare üzere İngiliz müelliflerin yapıtlarının öğretildiği derslerde öğrencilerin bu metinlere kendi yorumlarıyla yaklaşmaları gerektiğini savundu. “Böylelikle Shakespeare’i gerçek bir formda deneyimleme fırsatını kaçırıyorlar. ChatGPT’ye sorarak bunu ellerinden alıyorlar.” dedi.
“(Paylaşımdaki yorumlarda) İnsanların yarısından fazlası benim tarafımdaydı”
Paylaşımının bu kadar etkileşim alacağını kestirim edemediğini belirten Cicirelli, “İnsanların yarısından fazlası, benim tarafımdaydı. Bu, resmen kopya çekmekti. Bu, kolay yolu seçmekti.” dedi.
Cicirelli, öğrencilerine öğretmeye çalıştığı şeylerin mezun olduktan sonra kullanabilecekleri yetenekler olduğunu belirterek yapay zekanın yardımcı asistan olarak kullanılması gerektiğini savundu.
Yapay zekanın, tıpkı profesörlerin asistanları üzere “sanal asistan” olarak kullanılmasının yararlı olacağını söz eden Cicirelli, bu asistanın gerçek kullanılması gerektiğini savunan bireylere katılmadığını belirtti.
Cicirelli, bir profesörün asistanının bir lisans öğrencisinin imtihanına girmesinin “kopya çekmek” olacağına dikkati çekerek, yapay zekanın da “doğru kullanımının” öğretilmesinin tekrar kopya çekmekle eş kıymet olacağını savundu.
Öğrencilerin “düşünmeyi öğrendikleri yaşlarında” yapay zekadan yardım almalarının gelişimlerini sekteye uğratacağını söyleyen Cicirelli, muhakkak yetenekleri kazanmış öğrencilerin yapay zekayı kullanmasının daha gerçek olacağını öne sürdü.
“Bu, beni daha kuşkucu bir hale getirdi”
Center for Democracy & Technology (CDT) tarafından 2024 Mart’ta yayımlanan “Eğitimciler, Üretken Yapay Zekanın Potansiyeli ile Onu Tespit Etme, Disiplin Süreçleri ve Güvensizlik Ortasında Sıkıştı” başlıklı raporda yapay zekanın eğitimdeki olumsuz kullanımına ait dikkat alımlı bulgulara yer verildi.
Raporda, ABD’de 6. ve 12. sınıflarda görev yapan 460 devlet okulu öğretmenine yapılan ankette öğretmenlerin sırf yüzde 25’inin öğrencilerin ödevlerinin yapay zeka ile mi yoksa kendileri tarafından mı hazırlandığını ayırt etme konusunda kendilerini tesirli bulduğu belirtildi.
Aynı raporda öğretmenlerin yüzde 52’sinin, öğrencilerinin çalışmalarının kendilerine ilişkin olup olmadığından artık daha fazla kuşku duydukları bildirildi.
Cicirelli, bu hususla ilgili, “Bu, beni daha kuşkucu bir hale getirdi.” dedi.
Öğrencilerinin düzgün bir ödev hazırlamaları sonrası kuşkucu yaklaştığını belirten Cicirelli, “Bunu nereden aldılar, sahiden benim istemediğim ve sevmediğim şeyi mi yazdılar?” diye reaksiyon gösterdiğini söz etti.
About The Author
More Stories
DMM, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ayakkabısıyla ilgili tezleri yalanladı
Hitit Rallisi’nde Araç Takla Attı
Jandarma Takımlarından Yangın ve Boğulma Uyarısı